Kwartiermakers van het nieuwe wonen
‘We gaan beginnen bij het Tiny House vandaag, voor zover we erin passen’, opent Helly de ‘Laatste Greenhouse and Tiny House tour’. Maar eerst krijgt iedereen koffie van Tiny House bewoner Jan-Willem. Aan suiker en melk was even niet gedacht, als je tiny woont haal je geen spullen in huis die je niet nodig hebt. ‘Oh, die haal ik wel even’, zegt Helly, buurvrouw van het kolossale Greenhouse.
Ruim een jaar wonen Jan-Willem van der Male en zijn vriendin Noortje Veerman nu in het Tiny House. Helly Scholten woont al 3 jaar in het Greenhouse. Buren zijn ze, op Heijplaat. De aanblik doet een beetje denken aan wild kamperen, en dat in de grote stad.
Eenmaal binnen bij Noortje en Jan-Willem gaat Noortje op de verdieping boven het bed zitten om ons van alles over hun grote avontuur van het Tiny House te vertellen. Maar eerst eens koppen tellen, zoveel mensen over de vloer gebeurt niet elke dag. ‘1, 2, 3…’, in het begin hardop en dan verder zachtjes telt Noortje de hoofden van de bezoekers. ‘23. Nee, helaas, het record is niet verbroken. We hebben eens 25 mensen binnen gehad. ‘Oh, daar komen er nog 2’, ziet een oplettende bezoeker. Dat record wordt geëvenaard vandaag, en dat is ook wel terecht. Vandaag is de laatste kans om dit Tiny House te bezoeken.
Jan-Willem heeft hun huis ontworpen en samen hebben ze het gebouwd in Innovation Dock, op het RDM terrein. ‘Daar was zelfs vloerverwarming’, vertelt Noortje over het bouwproces. Dat lijkt een terloopse opmerking, maar warmte, water en energie zijn geen vanzelfsprekendheden voor Noortje en Jan-Willem. Dat blijkt wel als het, precies als we binnen staan, zachtjes gaat regenen. 23 mensen denken nu ‘fijn dat we net binnen staan’. Maar Noortje zegt ‘Ha fijn, regen! Dat vult de watertanks aan na 7 droge dagen.’ Hard nodig, want het tiny house staat volledig off-grid, zoals dat heet. ‘We zijn nergens op aangesloten, niet op elektriciteit, niet op de water- en gasleidingnetwerk, en ook niet op het riool.’
Bij alle bezoekers komt in gedachte natuurlijk die ene vraag naar boven die je ruimtevaarders ook altijd wilt stellen: ‘Hoe zit dat dan met de wc?’
Noortje is even gastvrij als praktisch. ‘Mannen moeten zittend plassen én een beetje naar voren mikken.’ Waarna het hele technische verhaal van de gescheiden verwerking volgt.
Over elke vierkante meter hebben Jan-Willem en Noortje nagedacht en zo zittend op haar tiny entresol vertelt ze er droog komisch over. Het bed moest beneden, want met een trappetje naar bed is vragen om ongelukken ‘Als je een blessure hebt, of gewoon teveel gedronken.’
‘En feestjes kun je hier makkelijk geven, ruimte genoeg.’ Dat snap ik wel, op feestjes kruipt iedereen meestal gezellig bij elkaar in de keuken en laat de rest van het huis ongebruikt.
Kreeg heel Rotterdam deze winter weer nostalgische gevoelens, omdat er na jaren onthouding eindelijk weer eens een ijsvloertje op onze singels lag. Jan-Willem en Noortje genoten daar minder van. ‘600 liter massief ijs hadden we in de opslagtank’, vertelt Jan-Willem nuchter. Maar elke horde is te nemen voor dit stel. ‘In het volgende ontwerp gaat alle techniek naar binnen, dan kunnen de leidingen en watertank niet meer bevriezen.’ ‘Ja, alleen heeft Jan-Willem het bed nu op de verdieping ingetekend. Dat is nog wel een dingetje’, vult Noortje aan. Haar vriend glimlacht er begrijpend bij. Daar zullen weer wat vierkante meter discussies over gevoerd gaan worden, maar dat geeft niks. Dat scherpt het ontwerp alleen maar aan.
Buiten vertelt jan-Willem over alle techniek die komt kijken bij het off-grid wonen. De waterzuivering, de zonnepanelen. ‘Wat doen jullie aan koeling?’, vraagt een bezoeker. ‘We hebben 2 deuren, die zetten we dan tegen elkaar open.’ Een even off-grid als grootmoeders tijd oplossing.
Het volgende bezoek is bij buurvrouw Helly van het Greenhouse, een experimentele kaswoning. 3 jaar terug helemaal gebouwd door studenten met nagenoeg alleen natuurlijke materialen. De muren zijn van leem, al het houtwerk staat in de lijnolie.
Helly is ook zo’n off-grid denker. ‘Ik heb uitgerekend wat je in je hele leven aan energie betaalt. Dat is net zoveel als je complete hypotheek.’ Verbolgen: ‘Je betaalt je huis dus 2 keer!’ Dat moest anders kunnen, vond Helly. Precies op dat moment kwam zij in aanraking met het project Greenhouse, die op zoek waren naar een testgezin. Helly zei direct ‘ja’, en had daarna nog wel even iets uit te leggen thuis.
Ook hier die bevlogenheid om kennis op te doen hoe we beter kunnen wonen. En Helly laat zich niet voor het karretje spannen om alleen maar mooie verhalen te vertellen over het Greenhouse. ‘Wonen in een huis met lemen muren is super fijn. Zelfs je huid ziet er na een tijdje beter uit. Maar de lekkages zijn funest voor de muren, ze slijten zo weg.’ En lekkages zijn er geweest, veel en heftig. Misschien heeft Helly ze wel namen gegeven, net als bij tropische stormen.
Storm en bliksem zijn ook enorm tastbaar in de kaswoning. De kinderen moesten bij noodweer van hun moeder een koffertje met kleren naast hun bed hebben klaarstaan.
Maar ondertussen staat Helly toch maar elke dag voor haar gevoel buiten te koken, ‘Dat voelt dagelijks als een cadeautje’, en slapen zij en de kinderen regelmatig in hangmatten. ‘Het is net vakantie in je eigen huis’.
Dit was de laatste Greenhouse en Tiny House tour, want over 5 weken moeten zowel Helly als Noortje en Jan-Willem van het terrein af. Daar zou iedereen nerveus van worden. Over 5 weken je huis uit?! Maar niet deze 3 Rotterdammers. ‘Als iemand nog een plekje weet houd ik me aanbevolen,’ zegt Noortje luchtig. ‘Ik wil graag het water op, en dan bedoel in geen woonboot’, vertelt Helly.
Kwartiermakers van het nieuwe wonen zijn ze, lekker nieuwe problemen onderzoeken. ‘Aiai, een lekkage, wat nu?’, zou ik denken. Hopeloos ouderwets en helemaal niet off-grid gedacht, natuurlijk. Gelukkig hebben we Noortje, Helly en Jan-Willem.
Meer informatie
tinyhouserotterdam.nl
hellyscholten.com/home-1/
Zelf een tiny house bouwen? Jan-Willem heeft de Tiny House Academy opgezet waar o.a. workshops gegeven worden.
Door Peter Snaterse van BeeldinZicht
De tour was geweldig. We hadden het Kas-house gezien net voordat Helly erin trok… het was leuk om te zien hoe het nu eruit zag. Ht kweken van je eigen fruit en groenten bleek niet echt te werken omdat de kas op dak veels te heet werd – weer een lesje geleerd! Het tint huis is net een Tardis, zo ruim van binnen dat je je ogen niet gelooft. En Wat een super leuk stel pioneers. Al deze projecten geven een mens hoop voor de toekomst. Energei zuinig en een alternatief voor de ‘rat race’